سرویس حقوق جوان آنلاین: علاوه بر امریکا (FTO- Foreign Terrorist Organization)، اتحادیه اروپا (Autonomous EU Terrorism List) و انگلستان (The draft Terrorism Act ۲۰۰۰ - Proscribed Organizations) که اقدام به تهیه و انتشار لیستی از سازمان‌های تروریستی کره‌اند، شاهد فهرست‌های دیگری از سوی کشور‌هایی همچون روسیه، چین، استرالیا، هند و... نیز می‌باشیم که از طرف آن کشور‌ها در حوزه‌های دیپلماسی و حقوقی دوجانبه یا چندجانبه به عنوان یک قانون لازم الاتّباع ملی مورد استناد قرار می‌گیرند.
مروری بر اسامی مندرج در لیست‌های موجود، حاکی از اختلافات و بعضاً تضادی است که همگی ناشی از نبود تعریفی اجماعی از تروریسم می‌باشد. اختلافاتی بنیادین که هیچگاه اجازه تنظیم و انتشار لیست واحد و جامعی از افراد و سازمان‌های تروریستی از طرف سازمان ملل متحد را نداده است و حتی امید تنظیم آن در آینده نیز واهی به نظر می‌رسد.
امریکا با اضافه کردن نام گروه‌هایی همچون حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی فلسطین و..؛ و اتحادیه اروپا با ذکر نام‌هایی، چون سردار قاسم سلیمانی در کنار سایر تروریست‌ها، بیش از پیش نشان داده‌اند که بر سر تعریف تروریسم، اختلافاتی جدی وجود دارد.
اما سؤال اینجاست که چرا کشور‌هایی همچون امریکا، انگلستان و استرالیا اقدام به شناسایی و انتشار لیست سازمان‌های تروریستی (البته به زعم خودشان) کرده و سیاست‌های ملی و بین‌المللی خود را خصوصاً در مذاکرات دیپلماتیک و نشست‌های بین‌المللی بر اساس آن تنظیم می‌کنند، اما جمهوری اسلامی ایران تا کنون از فرصت ارائه لیست رسمی افراد و سازمان‌های تروریستی از دیدگاه خود استفاده نکرده است؟!
چرا اتحادیه اروپا با طراحی یک ساز و کار، وحدت و البته نگاهی جدی به مقوله تروریسم را در میان کشور‌های خود به نمایش گذاشته، اما ما نمی‌توانیم چنین اقدام مشترکی را در سازمان همکاری اسلامی یا حداقل به صورت چندجانبه و محدود میان کشور‌هایی همچون ایران، عراق، افغانستان، روسیه، چین، سوریه و لبنان شاهد باشیم؟!
آیا تجربه محور مقاومت و اتحاد سه‌گانه روسیه، ترکیه و ایران در موضوع سوریه، بستر مناسبی برای چنین توافقنامه‌ها و اقداماتی نیست؟
این صحیح است که صِرف اعلام لیست به صورت یک بیانیه، تنها حاکی از رویکرد سیاسی آن دولت و نهایتاً مؤثر در تصمیمات متخذه در مناسبات داخلی و حتی بین‌المللی از طرف آن کشور است و قاعدتاً این ضمانت اجرا و امکان ایجاد محدودیت برای عناصر لیست است که از اهمیت اساسی برخوردار می‌باشد، اما آیا چنین امکانی خصوصاً میان دولت‌های منطقه وجود ندارد؟ مگر نه آن است که کانون فعالیت، تأمین مالی و تردد تروریست‌های مختلف دنیا و حتی بخشی از تروریسم دولتی، منطقه غرب آسیاست؟!
به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که جمهوری اسلامی ایران، بازیگر جدی عرصه مقابله با تروریسم شود و در سطح فراملی و حتی بین‌المللی، ابتکارات تازه‌ای را به نمایش گذارد.
قطعاً اولین گام در این راستا، شناسایی و معرفی افراد و سازمان‌های تروریستی است که با تصویب «قانون اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم» در سال ۱۳۹۷، ظرفیت قانونی آن نیز ایجاد شده است و بر اساس آن باید منتظر تهیه و انتشار لیست افراد و سازمان‌های تروریستی توسط شورای عالی امنیت ملی بمانیم.
*دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی در دانشگاه عدالت
